1.  Μισθοί, προμήθειες, φιλοδώρημα ή κατά χάριν πληρωμή και παροχές σε είδος στην Κύπρο

«μισθός» σημαίνει κάθε χρηματική αντιμισθία που προκύπτει από απασχόληση εργοδοτούμενου και κάθε κέρδος από τέτοια απασχόληση που είναι δεκτικό χρηματικής αποτίμησης. Περιλαμβάνει τις εισφορές στα Ταμεία Προνοίας και στο Κεντρικό Ταμείο Αδειών. Δεν περιλαμβάνει έκτακτες προμήθειες, φιλοδωρήματα ή κατά χάριν (ex-gratia) πληρωμές και παροχές σε είδος υπό προϋποθέσεις.

2. Εκτακη προμήθεια ως αμοιβή

Στο πλαίσιο της αμοιβής των υπαλλήλων, μια “έκτακτη προμήθεια” συνήθως αναφέρεται σε μια ειδική ή επιπλέον προμήθεια που καταβάλλεται στους υπαλλήλους για εξαιρετική επίδοση ή για την ολοκλήρωση ενός συγκεκριμένου έργου πέρα ​​από τα καθήκοντά τους. Αυτού του είδους η προμήθεια συχνά χορηγείται ως κίνητρο για να ενθαρρύνει τους υπαλλήλους και να αναγνωρίσει τις εξαιρετικές τους συνεισφορές.

Αντίθετα με τις κανονικές προμήθειες, οι οποίες μπορεί να συνδεθούν με στόχους πωλήσεων ή μετρήσεις απόδοσης, οι έκτακτες προμήθειες συνήθως χορηγούνται κατά κρίση και δεν αποτελούν μέρος του κανονικού πακέτου αποζημιώσεων. Λειτουργούν ως μέσο για τους εργοδότες να ανταμείψουν και να ενθαρρύνουν την εξαιρετική προσπάθεια, καινοτομία ή αποτελέσματα που επιτυγχάνονται από τους υπαλλήλους.

Για παράδειγμα, ένας πωλητής που υπερβαίνει τους ετήσιους στόχους του κατά σημαντικό ποσοστό ενδέχεται να είναι επιλέξιμος για μια έκτακτη προμήθεια ως ανταμοιβή για την εξαιρετική του απόδοση. Επίσης, οι υπαλλήλοι που ολοκληρώνουν με επιτυχία ένα έργο πριν από το χρονοδιάγραμμα ή με χαμηλότερο κόστος μπορεί να λάβουν μια έκτακτη προμήθεια ως αναγνώριση για τις προσπάθειές τους.

Τα συγκεκριμένα κριτήρια για τη χορήγηση εκτάκτων προμηθειών και το ποσό που καταβάλλεται μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τις πολιτικές και τις πρακτικές της εταιρείας. Ωστόσο, η βασική αρχή είναι να παρέχεται επιπλέον αποζημίωση σε υπαλλήλους που ξεπερνούν τις προσδοκίες στην εργασία τους.

3. Φιλοδώρημα ή κατά χάριν πληρωμή

Φιλοδώρημα ή κατά χάριν πληρωμή που παραχωρείται σε υπάλληλο ενδεχομένως να μην θεωρείται αντιμισθία και κατ’ επέκταση να μην θεωρείται ως μέρος του μισθού. Τακτά μηνιαία ή ετήσια φιλοδωρήματα όπως φιλοδωρήματα Χριστουγέννων κλπ., επιπρόσθετα του μηνιαίου μισθού ενδεχομένως να έχουν τα χαρακτηριστικά το μισθού.

4. Παροχές σε είδος

Οι παροχές σε είδος, είτε αυτές αποτελούν μέρος της εργασιακής σύμβασης είτε όχι, οι οποίες καταβάλλονται από τον εργοδότη προς τον υπάλληλο, οι οποίες δεν αφορούν χρηματική αντιμισθία από την απασχόληση του μισθωτού και οι οποίες όμως είναι δεκτικές χρηματικής αποτίμησης, δεν αποτελούν ασφαλιστέες αποδοχές. Παραθέτούμε  πιο κάτω περιπτώσεις για το εάν στις πιο κάτω παροχές θα πρέπει να παρακρατηθούν και να καταβληθούν εισφορές στα ταμεία που διαχειρίζεται οι Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Ταμεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Κ.Α., Τ.Π.Π., Τ.Α.Δ) και Ταμείο κοινωνικής συνοχής (Τ.Κ.Σ.))

Για τις ακόλουθες περιπτώσεις δεν παρακρατούνται εισοφρές στα (Ταμεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Κ.Α., Τ.Π.Π., Τ.Α.Δ) και Ταμείο κοινωνικής συνοχής (Τ.Κ.Σ.))

  1. Εργοδότης μισθώνει κατοικία και έπιπλα, τα οποία τίθεται στη διάθεση τον υπαλλήλου
  2. Εργοδότης παρέχει επίδομα ταξιδιών σε υπάλληλο
  3. Εργοδότης παρέχει μηνιαίο επίδομα τηλεφώνου, ρεύματος και νερού σε υπάλληλο
  4. Εργοδότης πληρώνει συστηματικά τα αεροπορικά εισιτήρια υπαλλήλου για να επισκεφθεί την οικογένειά τον στο εξωτερικό
  5. Εργοδότης παρέχει αυτοκίνητο (είτε ιδιόκτητο είτε μισθωμένο από τον εργοδότη) για προσωπική χρήση τον υπαλλήλου
  6. Εργοδότης παρέχει δωρεάν στάθμευση (είτε σε ιδιόκτητο είτε μισθωμένο από τον εργοδότη χώρο στάθμευση) για χρήση τον υπαλλήλου
  7. Εργοδότης παρέχει μηνιαίο επίδομα χρήσης αυτοκινήτου (είτε ιδιόκτητο είτε μισθωμένο από τον εργοδότη) για κάλυψη των εξόδων που πηγάζουν και για την προσωπική χρήση τον αυτοκινήτου από τον υπάλληλο
  8. Εργοδότης καταβάλει πραγματικά ποσά στους υπαλλήλους αναφορικά με τη χρήση των δικών τους αυτοκινήτων μέσα στα πλαίσια άσκησης των καθηκόντων τους.
  9. Εργοδότης καταβάλει ασφάλιστρα αναφορικά με σχέδιο ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης,ασφάλειας ζωής, ασφάλεια περιουσιακών στοιχείων ή άλλα ασφάλιστρα που νοούνται πληρωτέα από τους υπαλλήλους (είτε ολικό ποσό είτε ποσοστιαία αντικαταβολή π.χ. 50%)
  10. Εργοδότης παρέχει στον υπάλληλο ποσό ως αποζημίωση για την μετεγκατάσταση τον από το εξωτερικό στην Κύπρο
  11. Εργοδότης διαθέτει αγαθά ή/και υπηρεσίες σε μειωμένες τιμές στους υπαλλήλους.
  12. Εργοδότης διαθέτει δωρεάν αγαθά ή/και υπηρεσίες που είτε παράγονται από τον εργοδότη είτε όχι, όπως γεύματα, νηπιαγωγεία και παιδικούς σταθμούς παροχή μεταφοράς κ.λπ. στα πλαίσια ευημερίας των υπαλλήλων.
  13. Εργοδότης παραχωρεί το δικαίωμα   στους υπαλλήλους τον για αγορά ή να υποβάλουν αίτηση για αγορά μετοχών στην εταιρεία ή άλλης συνδεδεμένης εταιρείας, σε προκαθορισμένη τιμή (option rights).
  14. Εργοδότης παραχωρεί δώρα στους υπαλλήλους (είτε σε μετρητά είτε σε είδος) ετησίως και η αξία τους υπερβαίνει τα 500 Ευρώ (π.χ. Χριστούγεννα ή Πάσχα).Τα δώρα αυτά δεν αφορούν τον 13° η/και 14° μισθό.
  15. Καταβολή ποσού (προμήθεια/commission) σε υπάλληλο ασφαλιστικής εταιρείας (όχι ασφαλιστή) ο οποίος συντελεί στην προσέλκυση πελατών στην εταιρεία (π.χ. λαμβάνει προμήθεια)

Για τις ακόλουθες περιπτώσεις παρακρατούνται εισοφρές στο Ταμείο κοινωνικής συνοχής (Τ.Κ.Σ.)

  1. Εργοδότης καταβάλει κατ’ αποκοπή ποσά στους υπαλλήλους αναφορικά με τη χρήση των δικών τους αυτοκινήτων μέσα στα πλαίσια άσκησης των καθηκόντων τους
  2. Εργοδότης παρέχει μηνιαίο επίδομα χώρου Διαμονής (ενοίκιο)

5. Αδεια ασθενείας

Η διάρκεια της άδειας ασθενείας και το κατά πόσο θα είναι με απολαβές ή όχι αποτελεί θέμα συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργοδοτουμένου. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει τέτοια συμφωνία, ο εργοδότης δεν έχει υποχρέωση να συμπληρώσει το επίδομα ασθενείας ή/και τις 3 πρώτες μέρες για τις οποίες δεν καταβάλλεται επίδομα ασθενείας από τις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Εξαίρεση υπάρχει για τους εργοδοτούμενους στα ξενοδοχεία και τα κέντρα αναψυχής όπου δια νόμου δικαιούνται άδεια ασθενείας με πλήρης απολαβές από τους εργοδότες τους, ανάλογα με την περίοδο απασχόλησης τους.

6.  Καταβολή 13ου ή/και 14ου μισθού

Δεν υπάρχει υποχρέωση καταβολής. Ο 13ος ή/και 14ος μισθός καταβάλλεται στις περιπτώσεις όπου:

  • περιλαμβάνεται στη συλλογική σύμβαση
  • περιλαμβάνεται σε ατομικό συμβόλαιο ή συμφωνία εργοδότησης ή άλλης μορφής συμφωνία
  • περιλαμβάνεται στην πρακτική που ακολουθείται από την εταιρεία.

7.  Ελάχιστη προειδοποίηση τερματισμού απασχόλησης από τον εργοδοτούμενο

Ελάχιστη προειδοποίηση τερματισμού απασχόλησης από τον εργοδοοτούμενο  η οποία θα πρέπει να δίδεται γραπτώς:

Περίοδος Συνεχούς Απασχόλησης Ελάχιστη Περίοδος Προειδοποίησης
Από 0 μέχρι 26 εβδομάδες (μέχρι 6 μήνες) Καμία προειδοποίηση
Από 26 μέχρι 51 εβδομάδες (6 μήνες – 1 χρόνο) 1 εβδομάδα
Από 52 μέχρι 103 εβδομάδες (1-2 χρόνια) 2 εβδομάδες
Από 104 μέχρι 155 εβδομάδες (2-3 χρόνια) 4 εβδομάδες
Από 156 μέχρι 207 εβδομάδες (3-4 χρόνια) 5 εβδομάδες
Από 208 μέχρι 259 εβδομάδες (4-5 χρόνια) 6 εβδομάδες
Από 260 μέχρι 311 εβδομάδες (5-6 χρόνια) 7 εβδομάδες
Από 312 εβδομάδες και άνω (6 χρόνια +) 8 εβδομάδες

8.  Προειδοποίηση που οφείλει να δοθεί από τον εργοδοτούμενο στον εργοδότη σε περίπτωση παραίτησης

Σε περίπτωση που ο εργοδοτούμενος τερματίζει με δική του πρωτοβουλία την εργοδότηση του θα πρέπει να δίδεται γραπτώς η πιο κάτω ελάχιστη προειδοποίηση

Περίοδος Συνεχούς Απασχόλησης Ελάχιστη Περίοδος Προειδοποίησης
Από 26 μέχρι 51 εβδομάδες (6 μήνες – 1 χρόνο) 1 εβδομάδα
Από 52 μέχρι 259 εβδομάδες (1-5 χρόνια) 2 εβδομάδες
Από 260 εβδομάδες και άνω (5 χρόνια +) 3 εβδομάδες

9.  Απόλυση εργοδοτούμενου από τον εργοδότη χωρίς προειδοποίηση

Ο εργοδότης δεν υποχρεούται να δώσει προειδοποίηση σε εργαζόμενο για απόλυση μόνο σε περίπτωση που:

  • Η διαγωγή του εργοδοτούμενου είναι τέτοια που καθιστά σαφές ότι η σχέση εργοδότη και εργοδοτούμενου δεν μπορεί να συνεχιστεί,
  • Διαπράχθηκε σοβαρό παράπτωμα από μέρους του εργοδοτουμένου στην εκτέλεση των καθηκόντων του
  • Διαπράχθηκε ποινικό αδίκημα από μέρους του εργοδοτούμενου στην εκτέλεση των καθηκόντων του, χωρίς τη συγκατάθεση του εργοδότη,
  • Η διαγωγή του εργοδοτουμένου κατά το χρόνο εκτέλεσης των καθηκόντων του ήταν απρεπής
  • Διαπράχθηκε σοβαρή ή επαναλαμβανόμενη παράβαση ή παραγνώριση κανονισμών εργασίας ή άλλων κανονισμών σε σχέση με την απασχόληση.

10.  Πληρωμή εργοδοτούμενου από το Ταμείο Πλεονασμού

Εργοδοτούμενος δικαιούται σε πληρωμή από το Ταμείο Πλεονασμού όταν η απασχόληση του τερματίστηκε στις ακόλουθες περιπτώσεις:

  • Ο εργοδότης τερμάτισε ή προτίθεται να τερματίσει τη διεξαγωγή της επιχείρησης στην οποία απασχολείτο ο εργοδοτούμενος,
  • Ο εργοδότης τερμάτισε ή προτίθεται να τερματίσει τη διεξαγωγή της επιχείρησης στον τόπο όπου απασχολείτο ο εργοδοτούμενος. Το Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών μπορεί όμως να αποφασίσει ότι αλλαγή τόπου απασχόλησης δεν προκαλεί πλεονασμό όταν κατά τη γνώμη του δικαστηρίου είναι λογικό ο εργοδοτούμενος να συνεχίσει την απασχόληση του στον νέο τόπο απασχόλησης,
  • Λόγω εκσυγχρονισμού, μηχανοποιήσεως ή οποιασδήποτε άλλης αλλαγής στις μεθόδους παραγωγής ή οργανώσεως η οποία ελαττώνει τον αριθμό των αναγκαίων εργοδοτουμένων,
  • Λόγω αλλαγών στα προϊόντα ή στις μεθόδους παραγωγής ή στις αναγκαίες ειδικότητες των εργοδοτουμένων,
  • Λόγω κατάργησης τμημάτων της επιχείρησης,
  • Λόγω δυσκολιών στην τοποθέτηση προϊόντων στην αγορά ή πιστωτικών δυσκολιών,
  • Λόγω έλλειψης παραγγελιών ή πρώτων υλών,
  • Λόγω έλλειψης μέσων παραγωγής,
  • Λόγω περιορισμού του όγκου της εργασίας ή της επιχείρησης.

11. Προειδοποίηση από τον εργοδότη για τερματισμό απασχόλησης ενόσω ο εργοδοτούμενος απουσιάζει από την εργασία του με άδεια ασθενείας

Η παροχή προειδοποίησης σε εργοδοτούμενο ο οποίος απουσιάζει από την εργασία του για περίοδο μέχρι ενός έτους (12 μηνών) με άδεια ασθενείας απαγορεύεται κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής συν το ¼ του χρόνου της περιόδου που απουσίαζε.
Για παράδειγμα, αν ένας εργαζόμενος απουσιάζει με άδεια ασθενείας για 8 μήνες, τότε ο εργοδότης δεν μπορεί να τον απολύσει για περίοδο 10 μηνών από την έναρξη της άδειας ασθενείας.

12. Υποχρεωτική γραπτή ενημέρωση από τον εργοδότη προς τον εργοδοτούμενο για τους βασικούς όρους της σύμβασης

Ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να πληροφορεί γραπτώς τον εργοδοτούμενο για τους βασικούς όρους της σύμβασης ή της σχέσης εργασίας του το αργότερο σε ένα μήνα από την έναρξη της εργασίας. Μεταξύ άλλων ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δίδεται:

  • Στη θέση ή την ειδικότητα του εργοδοτούμενου,
  • Τη διάρκεια της άδειας με απολαβές που δικαιούται ο εργοδοτούμενος, καθώς και ο τρόπος και χρόνος χορήγησης της,
  • Τη διάρκεια της κανονικής ημερήσιας ή εβδομαδιαίας απασχόλησης του.

Ο εργοδότης δεν δικαιούται τροποποιήσει μονομερώς ουσιώδεις όρους απασχόλησης του εργοδοτουμένου  οι οποίοι είναι δυσμενέστεροι από τους αρχικούς όρους. Μειώσεις μισθού μπορούν να γίνουν μόνο ως αποτέλεσμα συλλογικής σύμβασης.

13. Ετήσια άδεια

Ο εργοδοτούμενος που εργάζεται στη βάση πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας δικαιούται τουλάχιστον 20 εργάσιμες μέρες ετήσια άδεια και ο εργοδοτούμενος που εργάζεται στη βάση εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας δικαιούται τουλάχιστον 24 μέρες ετήσια άδεια. Συγκεκριμένα η ετήσια άδεια είναι τουλάχιστον 4 εβδομάδες. Κατά τη διάρκεια της ετήσιας άδειας, ο εργοδοτούμενος πληρώνεται είτε απευθείας από τον εργοδότη του είτε από το Κεντρικό Ταμείο Αδειών.

Εργοδοτούμενος με μερική απασχόληση δικαιούται τουλάχιστον 4 εβδομάδες ετήσια άδεια όπως οι εργοδοτούμενοι με πλήρη απασχόληση.

Η συσσώρευση και η μεταφορά ετήσιας άδειας αποτελεί θέμα συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργοδοτουμένου μέσω Συλλογικής Σύμβασης ή προσωπικού συμβολαίου ή πρακτικής της επιχείρησης.

Το Κεντρικό Ταμείο Αδειών ιδρύθηκε ειδικά για το σκοπό αυτό βάσει του Νόμου και σε αυτό υποχρεούνται να πληρώνουν εισφορές οι εργοδότες, εκτός εάν έχουν εξαιρεθεί γιατί παρέχουν ευνοϊκότερους όρους στους υπαλλήλους τους από αυτούς που προνοεί ο νόμος, δηλαδή 21 ημέρες και 25 ημέρες αντίστοιχα. Σε ορισμένες περιπτώσεις το τμήμα εργασίας έχει το δικαίωμα να απορρίψει το αίτημα εξαίρεσης και να απαιτήσει την ανάλογη αυξανόμενη πληρωμή.

Αν ο εργοδοτούμενος έχει εργαστεί για περίοδο μικρότερη των 48 εβδομάδων, τότε η ετήσια άδεια που δικαιούται μειώνεται ανάλογα. Αν έχει εργαστεί για περίοδο μικρότερη των δεκατριών (13) εβδομάδων μέσα στο χρόνο τότε δεν δικαιούται άδεια.

14. Αδεια ασθενείας

Η διάρκεια της άδειας ασθενείας και το κατά πόσο θα είναι με απολαβές ή όχι αποτελεί θέμα συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργοδοτουμένου είτε μέσω Συλλογικής Σύμβασης, ή προσωπικού συμβολαίου, ή σχετικής συμφωνίας ή πρακτικής της επιχείρησης. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει τέτοια συμφωνία, ο εργοδότης δεν έχει υποχρέωση να συμπληρώσει το επίδομα ασθενείας ή/και τις 3 πρώτες μέρες για τις οποίες δεν καταβάλλεται επίδομα ασθενείας από τις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

15. Συνήθεις ώρες εργασίας υπαλλήλων ανά κατηγορία

Συνήθεις ώρες εργασίας υπαλλήλων ανά κατηγορία Ημερήσια Εβδομαδιαία
Γραφεία 8 38 – 40
Καταστήματα 8 38
Κέντρα αναψυχής (6ήμερη εργασία) 8 (10 υπό προϋποθέσεις) 48
Ξενοδοχεία (Βάσει νομοθεσίας) 8 48
Ξενοδοχεία (Βάσει Συλλογικής Σύμβ.) 8 38
Αλλοδαποί φοιτητές (Εργασία σε τομείς που καθορίζονται καθορίζονται με Διάταγμα του Υπουργού Εργασίας)   20

 

16. Κανονισμοί στον τρόπο πληρωμής μισθών σε υπαλλήλους

Ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλει το μισθό του εργοδοτούμενου (α) σε τραπεζικό λογαριασμό ή λογαριασμό πληρωμών της επιλογής του εργοδοτούμενου ή (β) με τραπεζική επιταγή στο όνομα του εργοδοτούμενου.

Στις περιπτώσεις προσώπων για τα οποία εκκρεμεί η ολοκλήρωση της διαδικασίας ανοίγματος τραπεζικού λογαριασμού ή λογαριασμού πληρωμών, ο εργοδότης δύναται να καταβάλλει το μισθό σε μετρητά για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τους τέσσερις μήνες από την ημερομηνία πρόσληψης του εργοδοτούμενου.

Ο μισθός δύναται να καταβάλλεται σε μετρητά νοουμένου ότι ο εργοδότης καταβάλει το μισθό σε εβδομαδιαία βάση και έχει συνάψει συλλογική σύμβαση ή άλλη γραπτή συμφωνία με τον εργοδοτούμενο, η οποία προβλέπει ότι η καταβολή του μισθού μπορεί να γίνεται σε εβδομαδιαία βάση. Σε περίπτωση γραπτής συμφωνίας αυτή φέρει τις υπογραφές και ολογράφως τα ονόματα του εργοδότη και του εργοδοτούμενου και η εν λόγω συλλογική σύμβαση ή γραπτή συμφωνία αποστέλλονται εντός δεκαπέντε ημερολογιακών ημερών σε επιθεωρητή ή άλλο λειτουργό προς το υπουργείο εργασίας και κοινωνικών ασφαλίσεων

17. Υποχρεώσεις εργοδότη

Ο εργοδότης έχει υποχρέωση να (α) εκδίδει κατάσταση μισθοδοσίας, (β) δίδει στον εργοδοτούμενο αντίγραφο της κατάστασης εντύπως ή ηλεκτρονικά, εντός πέντε εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία πληρωμής του μισθού, (γ) τηρεί αρχείο με τις καταστάσεις το οποίο εφόσον ζητηθεί αποστέλλεται εντός δεκαπέντε ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία σχετικού αιτήματος σε επιθεωρητή ή άλλο λειτουργό του υπουργείου εργασίας και κοινωνικών ασφαλίσεων.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε

Παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας για να μοιραστείτε οποιεσδήποτε ερωτήσεις έχετε σχετικά με το παραπάνω θέμα

Στοιχεία επικοινωνίας

Tel. No.:+357 22 340000

Email: [email protected]

Σημαντική σημείωση: Ο συγγραφέας αποποιείται ρητά κάθε ευθύνη έναντι οποιουδήποτε ατόμου, οντότητας ή εταιρείας που ενεργεί ή δεν ενεργεί ως συνέπεια οποιασδήποτε εξάρτησης από το σύνολο ή μέρος του περιεχομένου αυτής της δημοσίευσης.

Συνεπώς, κανένα άτομο, οντότητα ή εταιρεία δεν πρέπει να ενεργεί ή να βασίζεται σε οποιοδήποτε θέμα ή πληροφορίες όπως περιέχεται ή υπονοείται σε αυτήν τη δημοσίευση χωρίς να λάβει πρώτα συμβουλές από κατάλληλα καταρτισμένο επαγγελματία ή εταιρεία συμβούλων.